การทำหมันชาย ทำให้เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ จริงหรือไม่?

การทำหมันชายกับ “สมรรถภาพทางเพศ” เป็นคำถามยอดฮิตที่คุณผู้ชายมักมีข้อสงสัย แต่จะมักกระมิดกระเมี้ยนที่จะถามกัน 

บทความนี้ อาจารย์นายแพทย์สุธี อุ้มปรีชา แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยกรรมทางเดินปัสสาวะ ซึ่งมีประสบการณ์การทำหมันชายและเป็นคนไข้ทำหมันเองแล้วกว่า 30 ปีจะมาคลายข้อสงสัยต่าง ๆ กัน

การทำหมันชาย (vasectomy) คืออะไร ?

การทำผ่าตัดหมันชาย (vasectomy) เป็นการคุมกำเนิดแบบถาวร โดยการตัดและผูกท่ออสุจิ 2 ข้าง หลังการทำยังมีการหลั่งน้ำอสุจิ การแข็งตัวของอวัยวะเพศ และความต้องการทางเพศเป็นปกติ

การทำหมันชาย ทำให้เสื่อมสมรรถภาพทางเพศหรือไม่ ? 

ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจกันก่อนว่า ลูกอัณฑะมีหน้าที่ 2 อย่างคือ สร้างอสุจิ และ ฮอร์โมนเพศชาย โดยอสุจิจะออกมาทางท่อน้ำเชื้อ ส่วนฮอร์โมนจะออกมาทางหลอดเลือด

ซึ่งฮอร์โมนเพศชายจะมีผลต่อความต้องการทางเพศ แต่การทำหมันแพทย์จะผูกและตัดเพียงท่อน้ำเชื้อ ไม่ได้ผูกหรือตัดหลอดเลือด ทำให้ฮอร์โมนยังออกจากอัณฑะได้ตามปกติ จึงไม่มีผลต่อเรื่องสมรรถภาพทางเพศอย่างแน่นอน 

โดยจากประสบการณ์ของอาจารย์นายแพทย์สุธี (ท่านย้ำว่าเป็นประสบการณ์ ไม่มีในตำรา) พบว่าผู้ชายที่ไม่สมัครใจมาทำด้วยตัวเอง อาจมีสาเหตุจากด้านจิตใจ

คำถามที่พบบ่อย ๆ ของการทำหมันชาย

ทำหมันเจ็บไหมครับคุณหมอ ?

อาจารย์นายแพทย์สุธีตอบว่า การทำหมันชายเป็นการผ่าตัดแบบหนึ่ง บอกว่าไม่เจ็บเลยก็คงไม่ได้ แต่เป็นการเจ็บเพียงระยะเวลาสั้นๆ เพียง 2-3 นาที 

ขอดมยาสลบ ระหว่างผ่าตัดทำหมัน ได้ไหม ?

อาจารย์ตอบว่า ก็ได้นะครับ แต่อาจจะเป็นการขี่ช้างไปจับตั๊กแตน เพราะถ้าดมยาสลบต้องงดน้ำ งดอาหาร ตรวจเลือด เช็คปอด ตรวจหัวใจเพิ่ม ไม่คุ้มกับความรู้สึกเจ็บ ๆ จุก ๆ ประมาณ 2-3 นาที เพราะระยะเวลาการผ่าตัดนั้นสั้น 

การผ่าตัดทำหมันชาย อันตรายหรือไม่ ?

อาจารย์ตอบว่า โดยทั่วไปการผ่าตัดทุกอย่าง ไม่ว่าเล็กหรือใหญ่ก็เกิดโรคแทรกซ้อนได้ เช่น การผ่าตัดทำหมันชาย อาจมีภาวะ เลือดออกในถุงอัณฑะ แต่โอกาสน้อยมากไม่ถึง 1% ดังนั้นหลังทำ หมอจะแนะนำให้ใส่กางเกงในคับ ๆ กลับบ้านพักผ่อน งดออกกำลัง ทำงานหนักประมาณ 1 สัปดาห์

ขั้นตอนการทำหมันชาย

• เริ่มจากฉีดยาชาที่บริเวณถุงอัณฑะ (ซึ่งเข็มมีขนาดเล็กมาก) เจ็บประมาณมดกัด
• แพทย์จะใช้เครื่องมือ ปลายแหลมเจาะผ่านผิวหนังเข้าไป (จึงเรียกว่า“หมันเจาะ”)
• จากนั้นใช้เครื่องมืออีกตัวหนึ่งที่มีลักษณะเป็นห่วงตรงปลาย สอดเข้าไปเพื่อดึงท่อน้ำเชื้อออกมา เพื่อทำการตัดและผูก เพื่อให้แน่ใจว่าจะไม่เกิดหมันหลุด ซึ่งขั้นตอนนี้อาจจะเจ็บจุก ๆ แต่ไม่นาน (ประมาณ 1 – 2 นาที) 
• หลังทำไม่ต้องเย็บแผล (จึงไม่ต้องตัดไหม) โดยจะเป็นรอยแผลเล็ก ๆ ขนาด 0.5 – 1 ซม.

ปัจจุบันมีการทำหมันแบบเจาะ ใช้เวลาในการทำผ่าตัดเพียง 15 – 20 นาที หลังทำสร็จ สามารถกลับบ้านได้เลย เพียง 1-2 วันแผลก็จะหายเป็นปกติ

สรุป

การทำหมันชายเป็นการผ่าตัดแผลขนาดเล็ก ไม่ต้องมีการเย็บแผล ใช้เวลาผ่าตัดไม่นาน หลังทำเสร็จไม่ต้องนอนโรงพยาบาล และที่สำคัญ “ไม่มีผลต่อสมรรถภาพทางเพศ” คุณผู้ชายยังสามารถมีเพศสัมพันธ์  มีการแข็งตัวของอวัยวะเพศ มีการหลั่งน้ำอสุจิและมีความต้องการทางเพศเป็นปกติ หลังทำสร็จ สามารถกลับบ้านได้เลย เพียง 1-2 วัน แผลก็จะหายเป็นปกติ